Những nét văn hóa tiêu biểu của dân tộc Ra Glai
Trong 63 tỉnh và thành phố trực thuộc Trung ương, dân tộc Ra Glai có mặt tại 18 địa phương do hoàn cảnh làm ăn, sinh sống và nhiều điều kiện khách quan và chủ quan khác.
So với nhiều dân tộc thiểu số ở nước ta, tình hình di dân và cư trú như thế là không quá tản mát, nhưng với tổng số dân cư của dân tộc này, theo tổng điều tra dân số năm 1999 là 97.000 người, mười năm sau, 2009, là 122.245 người, xem ra cũng là một hiện tượng. Với sự ly hương của những nhóm cư dân ấy, chắc chắn sẽ phôi pha bản sắc văn hóa của cộng đồng, cho dù, có nhiều mặt tích cực khác được hội nhập, đan xen đối với làng, xóm của họ qua mỗi dịp trở về thăm quê hương bản quán.
Địa bàn cư trú truyền thống của người Ra Glai chủ yếu ở Ninh Thuận (58.911 người), Khánh Hòa (45.915 người), Bình Thuận (15.440 người) Lâm Đồng có tới 1.517 người, nhưng cũng không phải là địa bàn cư trú truyền thống của họ. Với con số thống kê.
Tổng hợp nét văn hóa tiêu biểu của dân tộc Ra Glai
Ðặc điểm kinh tế
Trước đây đồng bào sống du canh bằng nương rẫy. Trên rẫy thường trồng lúa ngô… Hiện nay đồng bào làm cả ruộng nước. Săn bắn, hái lượm và các nghề thủ công (chủ yếu là nghề rèn và đan lát) giữ vai trò quan trọng trong mỗi gia đình.
Tổ chức cộng đồng
Người Ra Glai sống thành từng pa-lây (làng) trên khu đất cao, bằng phẳng và gần nguồn nước. Số thành viên trong nhà thường gồm bố, mẹ và các con chưa lập gia đình. Ðứng đầu pa-lây là pô pa-lây (trưởng làng), thường đó là người có công khai phá đất đầu tiên. Trưởng làng có trách nhiệm làm lễ cúng trời đất khi bị hạn hán nặng.
Hôn nhân gia đình
Trong xã hội người Ra Glai còn tồn tại chế độ mẫu hệ, còn tính theo dòng họ mẹ. Mẹ hay vợ là chủ nhà có quyền quyết định trong gia đình. Cô gái nếu ưng thuận chàng trai nào thì nói với bố mẹ lo lễ cưới chồng. Trong hôn nhân ngoài quyền của người mẹ, tiếng nói của ông cậu khá quan trọng.
Người Ra Glai có nhiều dòng họ: Chăm Ma-Léc, Pi Năng, Pu Pươi, Asah, Ka-Tơ… trong đó họ Chăm Ma-Léc là đông hơn cả. Mỗi họ đều có một sự tích, truyền thuyết kể về nguồn gốc của họ mình.
Văn hóa
Người Ra Glai có những trường ca, truyện thần thoại, truyện cổ tích mang giá trị lịch sử, nghệ thuật và có tính giáo dục sâu sắc.Hình thức hát đối đáp khá phổ biến trong sinh hoạt văn nghệ. Nhạc cụ của người Ra Glai gồm nhiều loại, ngoài chiêng, cồng còn có đàn bầu, kèn môi, đàn ống tre…
Hàng năm sau mùa thu hoạch, cả làng hội tụ thịt trâu, bò, lợn để tạ ơn Giàng (thần) và ăn mừng lúa mới.
Nhà cửa
Nhà sàn là nhà ở truyền thống của người Ra Glai. Từ nền đất đến nhà sàn không cao quá một mét.
Xem thêm: Tìm hiểu về đời sống và văn hóa của dân tộc Cơ Ho
Trang phục
Không có cá tính tộc người qua trang phục mà chịu ảnh hưởng khá đậm của các dân tộc trong cùng nhóm ngôn ngữ (như Chăm, Ê Ðê…).
