Mùa đông được bắt đầu từ tiết Lập đông. Vậy tiết Lập Đông là gì và ý nghĩa của tiết Lập Đông như thế nào trong một năm thì mời quý bạn xem chi tiết tại đây.
Trong bài viết dưới đây, chúng mình sẽ cùng tìm hiểu về ngày lập đông cũng như tiết lập đông và những điều cần biết khi bắt đầu tiết khí này nhé!
1. Lập đông là gì?
Tên gọi của tiết khí này được ghép bởi từ “lập” là bắt đầu, gây dựng và từ “đông” mang nghĩa mùa đông – mùa vạn vật ẩn tránh rét lạnh. Vì vậy khi ghép lại, tiết lập đông mang ý nghĩa là xác định sự khởi đầu của mùa đông, cũng là biểu trưng cho một mùa mới trong năm đã bắt đầu.
Cũng như lập xuân, lập hạ hay lập thu, tiết khí lập đông cũng có những đặc trưng riêng mà chúng ta đều có thể cảm nhận được. Ngay từ những ngày đầu tiên, vạn vật chịu ảnh hưởng của các yếu tố tự nhiên, điều kiện thời tiết nhiệt độ, ánh sáng, độ ẩm, lượng mưa,…
Mà dần chuyển mình sang trạng thái nghỉ ngơi, chờ đợi một chu kỳ phát triển mới. Thêm vào đó khi đất trời bước vào tiết lập đông, ở góc độ âm dương – ngũ hành – lý khí cũng có những chuyển biến và thay đổi riêng theo quy luật của mùa, tiết khí.
2. Ngày lập đông 2021 là ngày nào?
Tiết khí này sẽ bắt đầu vào ngày 7/11 (hoặc 8/11) và kéo dài cho đến hết ngày 22/11 dương lịch hằng năm. Do đó, lập đông 2021 sẽ bắt đầu từ ngày 7/11/2021(hoặc 8/11/2021) và kết thúc vào ngày 22/11/2021.
Hiện nay, một số lịch điện tử trên điện thoại, laptop cũng có tính năng cài đặt chú thích về ngày lập đông.
Vào ngày đầu tiên của tiết lập đông, Mặt Trời sẽ ở vị trí xích kinh 225 độ. Do Trái Đất xoay quanh Mặt Trời, vì vậy đến giai đoạn này nửa cầu Nam sẽ ngả về phía Mặt trời nhiều hơn. Điều này dẫn đến việc các nước thuộc bán cầu Nam sẽ nhận được nhiều ánh sáng hơn, cũng như thời gian ngày sẽ dài hơn đêm.
Ngược lại nửa cầu Bắc dịch xa Mặt Trời nên lượng nhiệt bức xạ giảm. Vậy nên, các nước thuộc bán cầu Bắc sẽ có thời tiết lạnh giá, ánh sáng yếu ớt và thời gian ngày thường sẽ ngắn hơn đêm. Xuất phát từ hiện tượng tự nhiên này, ông cha ta cũng có câu thành ngữ:
“Đêm tháng 5 chưa nằm đã sáng
Ngày tháng 10 chưa cười đã tối”
3. Đặc điểm của tiết lập đông
Vì là tiết khí đánh dấu cho thời gian nhiệt độ giảm mạnh ở nửa bán cầu Bắc, vậy nên khi bước vào ngày lập đông, thời tiết dần trở nên rét buốt khác hẳn so với tiết trời mát mẻ của mùa thu. Bên cạnh đó, bạn sẽ nhận thấy bầu trời có nhiều mây hơn, ánh sáng mặt trời cũng yếu dần và thời gian ngày sẽ bắt đầu thu ngắn lại.
Không những vậy, các nước thuộc khu vực Đông Nam Á và Trung Quốc chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ khối không khí lạnh (hay còn được gọi là gió mùa Mùa Đông, gió mùa Đông Bắc). Do đó không những nhiệt độ giảm mạnh mà không khí còn hanh khô, lượng nước tích trữ bắt đầu bốc hơi làm cho mặt đất khô cằn, kiệt quệ và gây ra tình trạng hạn hán nghiêm trọng.
Vì để sinh tồn trong thời tiết mùa đông khắc nghiệt, một số loài động vật đã chọn ngủ đông hoặc lùi sau vào hang hốc, cũng như tiến hành di cư sang bán cầu Nam để tránh rét. Thực vật cũng bắt đầu rụng lá và loại bỏ các tế bào già cỗi nhằm hạn chế tối đa sự thoát hơi nước, tạo điều kiện cho những mầm non được phát triển vào mùa xuân năm sau.
Không chỉ nhận biết tiết lập đông từ vạn vật xung quanh, mà chúng ta còn cảm nhận được sự thay đổi trong cơ thể của mình. Về tâm sinh lý, con người sẽ trở nên trầm lặng, cảm giác mọi thứ quanh mình trở nên chậm chạp và thụ động hơn. Hoạt động của chúng ta trong tiết khí này cũng dần có xu hướng giảm lại. Vậy nên, bạn lại càng phải cẩn thận hơn để giữ gìn một sức khỏe thật tốt trong ngày lập đông nhé!
4. Ý nghĩa của tiết lập đông
Thông thường, khởi đầu tiết lập đông sẽ rơi vào tháng 10 âm lịch. Đây là tháng chi Hợi thuộc hành Thủy. Theo quy luật tương sinh tương khắc của ngũ hành, Thủy là cung trường sinh cho hành Mộc. Vì vậy, người sinh vào tiết khí này thường có phần hướng nội, là mẫu người ôn hòa, hiền hậu, tính cách mềm mỏng, thông minh sắc sảo và trí tuệ hơn người. Song họ cũng hơi yếu đuối và thậm chí là nhu nhược.
Ngoài ra với người mệnh khuyết Thủy hoặc mệnh khuyết Mộc, mọi việc sẽ được hanh thông, công danh – tài vận có nhiều khởi sắc, sức khỏe thì được cải thiện đáng kể khi bước vào tiết lập đông. Ngược lại, những người kỵ hành Thủy sẽ vướng phải một số bất lợi nhất định, cần cẩn thận sức khỏe hơn.
5. Nên làm gì vào tiết lập đông
Tiết lập đông cũng là thời điểm diễn ra Tết Cơm mới, vậy nên sau khi thu hoạch xong, người dân cũng tổ chức nhiều hoạt động như nấu cơm, thổi xôi bằng gạo mới,… để chúc tụng mùa màng bội thu.
Ở miền Bắc nước ta, nhiều gia đình mở tiệc đoàn tụ hay cùng nhau giã bánh dày bằng gạo mới thu hoạch được trước dâng cúng tổ tiên, sau là các thành viên cùng quây quần thưởng thức.
Sau Tết Cơm mới, người dân cũng bắt đầu canh tác các loại rau củ và hoa màu vụ đông. Những giống cây ấy đều ưa lạnh, dễ phát triển và không đòi hỏi chăm sóc quá vất vả. Tuy vậy, người dân vẫn cần phải chăm sóc cẩn thận để có được thành quả chất lượng nhất.
6. Lưu ý bảo vệ sức khỏe vào tiết lập đông
Chú ý chế độ ăn uống
Vào tiết trời lập đông, những người có vấn đề về tim mạch hoặc thận cần chú ý theo dõi từng chuyển biến của cơ thể mình dù là nhỏ nhất. Đồng thời, lưu ý về chế độ ăn uống và bồi bổ cơ thể bằng các thực phẩm dinh dưỡng. Chẳng hạn như chọn ăn nhiều thịt nạc, trứng gà, cá, sữa, các chế phẩm từ đậu,…
Giữ ấm cơ thể
Bạn cũng cần phải chú ý giữ ấm cho cơ thể nhất là vùng cổ và ngực. Điều này càng đặc biệt quan trọng đối với người già và trẻ nhỏ. Hạn chế ra ngoài trong thời tiết giá lạnh vì rất dễ làm cho phổi bị tổn thương.
Xem thêm: Giải đáp Tiết lập thu và những điều chưa biết
Tập luyện thể thao
Khi vào tiết lập đông, bạn nên điều chỉnh 1 chút chế độ sinh học như ngủ sớm và dậy muộn hơn so với thông thường để đảm bảo cơ thể nghỉ ngơi đủ, tốt cho việc tích lũy dương khí.
Cuối cùng và quan trọng nhất trong ngày lập đông, bạn cần chăm chỉ tập luyện thể dục thể thao và chú ý tu dưỡng tâm tính. Hoạt động này giúp cho cơ thể nâng cao sức đề kháng, chống lại bệnh tật cũng như cải thiện tâm lý, giúp chúng ta không bị trì trệ và thụ động.
Bạn có thể theo dõi tình trạng sức khỏe và điều chỉnh thời lượng tập thể dục của bản thân chỉ với chiếc đồng hồ thông minh, đừng bỏ lỡ những tính năng hữu ích của chúng nhé!
